ในงานก่อสร้าง การขนย้ายวัสดุขนาดใหญ่มีความเสี่ยงสูง การใช้รถเครนยกจึงเป็นสิ่งจำเป็น แต่เพื่อความปลอดภัยของทั้งผู้ควบคุมเครน คนยกของ และบุคคลในบริเวณใกล้เคียง จึงจำเป็นต้องมีระบบการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ “การให้สัญญาณมือเครน” จึงกำเนิดขึ้น ซึ่งเป็นภาษาสากลที่ใช้มือประกอบท่าทางเพื่อสั่งการควบคุมการทำงานของเครนอย่างถูกต้อง ปลอดภัย และเป็นไปตามมาตรฐาน ในบทความนี้จะพาไปรู้จักการส่งสัญญาณมือเครน ที่ช่วยให้ผู้ควบคุมเครน เข้าใจสัญญาณการสื่อสาร และช่วยให้งานที่ออกมามีประสิทธิภาพสูงสุด
ทำไมต้องมีสัญญาณมือเครน ?
เครนเป็นเครื่องจักรกลหนักที่มีประโยชน์อย่างมากในงานก่อสร้างและงานอุตสาหกรรมต่าง ๆ แต่หากใช้งานไม่ถูกต้อง อาจก่อให้เกิดอุบัติเหตุร้ายแรงได้ ดังนั้นการทำความเข้าใจในสัญญาณมือเครน จะช่วยให้ใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ช่วยให้ผู้ควบคุมเครน ผู้ควบคุมการยก และทีมงานสื่อสารกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ช่วยให้สามารถควบคุมการทำงานของเครนได้อย่างถูกต้อง แม่นยำ ปลอดภัย ทั้งต่อตนเอง ผู้ร่วมงาน และบุคคลอื่นในบริเวณใกล้เคียง
- ช่วยลดความเสี่ยงจากการสื่อสารที่ผิดพลาด จากเสียงรบกวนของเครื่องจักรกล ฝุ่นละออง หรือระยะทางไกล ที่อาจทำให้การสื่อสารด้วยเสียงไม่ชัดเจน
- ช่วยลดความเสี่ยงในการเสียหายของวัสดุ ชิ้นงาน โครงสร้าง และอุปกรณ์
- ช่วยให้ผู้ที่เกี่ยวข้องระวังตัว หยุดทำงาน และป้องกันก่อนเกิดอุบัติเหตุต่าง ๆ หากได้รับสัญญาณสำหรับแจ้งเตือนอันตราย เช่น สัญญาณหยุดฉุกเฉิน
สัญญาณมือเครนสากล
สัญญาณมือรถเครนสากล เป็นระบบการสื่อสารที่ใช้สำหรับควบคุมการทำงานของรถเครน โดยแต่ละสัญญาณมีรายละเอียดดังนี้
สัญญาณหยุด
- หยุดยกของ : คว่ำฝ่ามือลงและเหยียดแขนซ้ายจนสุดในระดับหัวไหล่ พร้อมเหวี่ยงไป-มาในแนวระดับไหล่อย่างรวดเร็ว
- หยุดยกของฉุกเฉิน : คว่ำฝ่ามือลงและเหยียดแขนทั้งสองข้างจนสุดในระดับหัวไหล่ พร้อมเหวี่ยงไป-มาในแนวระดับไหล่อย่างรวดเร็ว
- ให้หยุดและยึดเชือกลวดทั้งหมด : กำมือทั้งสองเข้าหากันโดยให้อยู่ในระดับเอว
สัญญาณรอก
- ให้ใช้รอกใหญ่ : กำมือข้างหนึ่ง แล้วยกมือขึ้นระดับเหนือศีรษะแล้วเคาะเบา ๆ บนศีรษะของตนเองหลาย ๆ ครั้ง แล้วให้สัญญาณ
- ให้ใช้รอกเล็ก : งอข้อศอกขึ้นข้างหนึ่งแล้วกำมือในระดับไหล่ จากนั้นโย้ไปข้างหน้าเล็กน้อย แล้วใช้มืออีกข้างแตะที่ศอก
- เลื่อนรอกขึ้น : งอข้อศอกข้างหนึ่งขึ้นตั้งฉาก จากนั้นให้ชี้นิ้วชี้ขึ้นแล้วค่อย ๆ หมุนเป็นวงกลม เพื่อบอกให้เลื่อนรอกขึ้น
- เลื่อนรอกลง : กางแขนข้างหนึ่งออกเล็กน้อย ใช้นิ้วชี้ ชี้ลงพื้น แล้วค่อย ๆ หมุนเป็นวงกลม จากนั้นกำมือทั้งสองข้างคว่ำลงแล้วยกขึ้น
สัญญาณบูม
- ยกบูม : กำมือพร้อมเหยียดแขนขวาออกจนสุดแขน และใช้หัวแม่มือชี้ขึ้นข้างบน
- นอนบูม : กำมือพร้อมเหยียดแขนขวาออกจนสุดแขน และใช้หัวแม่มือชี้ลงที่พื้น
- ยกบูมพร้อมเลื่อนรอกขึ้น : เหยียดแขนข้างหนึ่งออกสุด แล้วแบมือให้นิ้วโป้งชี้ขึ้น จากนั้นกวักนิ้วทั้งสี่นิ้วที่เหลือไป-มา (ยกเว้นหัวแม่มือ)
- ยกบูมพร้อมเลื่อนรอกลง : เหยียดแขนข้างหนึ่งออกสุดแบมือให้นิ้วโป้งชี้ลง แล้วกวักนิ้วทั้งสี่นิ้วที่เหลือไป-มา (ยกเว้นหัวแม่มือ)
- หดบูม : กำมือทั้งสองข้างคว่ำลง แล้วยกขึ้นเสมอเอว ให้นิ้วโป้งทั้งสองข้างชี้เข้าหากัน
- ยึดบูม : กำมือทั้งสองข้างแบบหงาย ยกขึ้นระดับเสมอเอว แล้วเหยียดนิ้วโป้งออกทั้งสองข้าง
- หมุนบูมไปทิศทางที่ต้องการ : เหยียดแขนข้างหนึ่งจนสุดแขน และชี้ไปตามทิศทางที่ต้องการให้หมุนบูมไป
การใช้เครนอย่างปลอดภัย
การใช้เครนอย่างปลอดภัยเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ดังนั้นผู้ควบคุม และบุคคลที่เกี่ยวข้องทุกคนต้องมีความรู้ ความเข้าใจ และปฏิบัติตามหลักการและข้อควรระวังอย่างเคร่งครัด เพื่อสร้างความปลอดภัย และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน
- การใช้งานเครนให้ถูกประเภท : เลือกเครนที่มีขนาดเหมาะสมกับงาน และทำการตรวจสอบสภาพเครื่องให้พร้อมใช้งานทุกครั้ง
- ตรวจสอบความพร้อมของอุปกรณ์ก่อนใช้งานทุกครั้ง : ตรวจสอบสลิง ตะขอ เบรก ระบบไฟฟ้า และอุปกรณ์ต่าง ๆ ของเครน หากพบความผิดปกติต้องแจ้งผู้ควบคุมและหยุดใช้งาน
- ผู้ควบคุมเครนต้องมีความรู้และเข้าใจเกี่ยวกับเครน : ผู้ควบคุมควรผ่านการฝึกอบรม มีความรู้เกี่ยวกับการทำงานของเครน เข้าใจสัญญาณมือเครน และปฏิบัติตามกฎระเบียบอย่างเคร่งครัด
- วางแผนการยก : ศึกษาขนาด น้ำหนัก และสภาพของวัตถุที่จะยก กำหนดจุดยก จุดวาง และเส้นทางการเคลื่อนย้าย
- ตรวจสอบสิ่งกีดขวาง : จัดการพื้นที่ทำงานโดยไม่มีสิ่งกีดขวางในบริเวณการยก การเคลื่อนย้าย และพื้นที่วางวัตถุ
สำหรับผู้ประกอบการที่มองหาเครนที่มั่นใจได้ในเรื่องมาตรฐาน ต้องที่ O.C.R. ตัวแทนขายรถโมบายเครน XCMG อย่างเป็นทางการ มีให้เลือกหลากหลายชนิดตามการใช้งาน ทั้งทรัคเครน เครนตีนตะขาบ รถเครน 4 ล้อ และออลเทอเรนเครน เป็นรถโมบายเครนที่มีคุณภาพ ทนทาน และราคาย่อมเยา พร้อมทีมงานที่มีประสบการณ์คอยช่วยดูแล ครบครันด้วยบริการหลังการขายตลอดอายุการใช้งาน ซื้อรถโมบายเครนกับเรา มั่นใจในคุณภาพ และประสิทธิภาพการใช้งาน สนใจติดต่อ Call Center: 02-430-5555
ข้อมูลอ้างอิง
- สัญญาณมือสากล รถเครน-ปั้นจั่น. สืบค้นเมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม 2567 จาก http://learningbooking.com/elearning/dist/blog_a.php?idblog=16
- การให้สัญญาณมือเครน. สืบค้นเมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม 2567 จาก https://www.safesiri.com/crane-hand-signals/
